Tartak Hipolita Piotrowskiego
Tartak wraz ze stolarnią Hipolita Korwin-Piotrowskiego został zbudowany prawdopodobnie w roku 1899 i funkcjonował do 1926 roku.
Mieścił się za kórnicką Gazownią. Dokładnej orientacji poszczególnych budynków oraz ich ustawienia względem gazowni nie udało mi się ustalić, jednak z dużą pewnością można stwierdzić, że całe przedsiębiorstwo było ustawione równolegle do Gazowni.
Z pomocą w ustaleniu lokalizacji przychodzi mapa z 1911 roku, na której zaznaczyłem strzałką miejsce rozwidlenia ulicy Poznańskiej. Jedna z dróg biegnie dalej w kierunku Poznania, druga zaś skręca w lewo w kierunku Mosiny).
W powstałym trójkącie pomiędzy dwoma drogami znajduje się Gazownia oraz tartak Piotrowskiego. Charakterystyczny trójkąt powstały w wyniku rozwidlenia dróg dzieli się na trzy elementy:
- Teren zielony przez Gazownią – kolor zielony
- Teren z zabudowaniami Gazowni – kolor czerwony
- Teren tartaku – kolor niebieski
Poniżej na mapie zaznaczony teren umiejscowienia tartaku na obecnej mapie. Zwracam uwagę, że kiedyś układ dróg znajdujących się w okolicach Gazowni wyglądał nieco inaczej.
Zachowało się przepiękne zdjęcie tartaku z czasów jego świetności.
Pan Hipolit Piotrowski to jegomość stojący w centralnym punkcie zdjęcia w białym kapelusiku, na zdjęciu poniżej z lewej strony.
Wydarzenie, jakim był przyjazd fotografa, musiało być nieprzeciętne. Na zdjęciu poza właścicielem widzimy wszystkich pracowników w kapeluszach na głowie, są też dzieci ubrane elegancko i kobiety.
O samym tartaku niestety niewiele wiadomo. Jedynym źródłem informacji, jest czasopismo Jednodniówka „Kupca”, A.Gustowski, z roku 1917, w którym została zamieszczona reklama tartaku z krótkim opisem.
Z reklamy dowiadujemy się, że firma Pana Hipolita bardzo dynamicznie się rozwijała, „[…] pędzona była siłą parową, oświetlona światłem żarowym, zatrudnia kierownika i pomocnika fachowego, 23 robotników i 3 pary koni.” W tartaku i w stolarni pracowali znani kórniccy stolarze m.in.: Walenty Paprocki, Stanisław Kozłowski oraz późniejszy wieloletni kościelny – Walenty Kniat.
Na reklamie możemy również podziwiać szkic całego założenia gospodarczego.
Wróćmy jeszcze do samej lokalizacji tartaku. Na zdjęciu Gazowni z 1908 roku widzimy komin w oddali wystający zza budynku (zaznaczony strzałką). Prawdopodobnie jest to komin z taraku.
Dodatkowym elementem wskazującym na położenie przedsiębiorstwa jest zdjęcie z drogi na Skrzynki (obecnie Mościenica) wykonane w kierunku Gazowni. Za dziećmi w lewej części zdjęcia stoi budynek na wzór stodoły. Jest to jeden z budynków należących do firmy Piotrowskiego (być może magazyn drewna, stolarnia itd.).
Dalej w kierunku miasta widzimy zbiornik należący do kórnickiej Gazowni.
Na podstawie powyższego można chyba uznać, że lokalizacja tartaku to właśnie teren za Gazownią, w miejscu dzisiejszego parkingu.
Niestety historia tartaku kończy się dnia 20 sierpnia 1926 roku. W wyniku pożaru tartak oraz jak zakładam sąsiednie budynki uległy całkowitemu spaleniu. Tartak nie został już odbudowany.
Na ostatnim zdjęciu z pożaru mamy jeszcze jeden dowód na lokalizację tartaku za gazownią. W lewej części zdjęcia widoczny jest zbiornik na gaz widziany od drugiej strony.
Jest jednak pewna nieścisłość. W „Orędowniku Publicznym” na stronie 4 znalazłem wycinek, iż firma Hipolita Piotrowskiego została zamknięta 17 marca 1926 roku, czyli na 5 miesięcy przed pożarem. Hipolit Piotrowski zmarł natomiast w maju 1920 roku.
Być może było tak:
- po śmierci właściciela biznes nie szedł już tak dobrze,
- w marcu 1926 roku zamknięto tartak, który po zamknięciu stał niedoglądany,
- obok tartaku stała gazownia i pracowali tam ludzie. Być może ktoś rzucił niedopałek papierosa lub w inny sposób zaprószył ogień.
Możliwe też, że pożar wywołał piorun. Być może ogień wywołała też wysoka polisa ubezpieczeniowa tartaku :). To już tylko moje teoretyzowanie, a nie stwierdzone fakty.
Po tartaku i stolarni zostało jednak w Kórniku i okolicach wiele pamiątek – szafy, stoły, biurka, krzesła, itd. Meble na zdjęciu poniżej zostały wykonane w stolarni Piotrowskiego przez Pana Paprockiego.
Jeśli chodzi o osobę Pana Hipolita Piotrowskiego, to jedynie co się dowiedziałem, to że zasiadał w 1906 roku w pierwszym zarządzie nowo powstałego Banku Ludowego w Kórniku (obecnie Bank Spółdzielczy). Jest nawet zdjęcie (bardzo kiepskiej jakości), na którym są założyciele Banku Ludowego. W dolnym rzędzie trzeci od lewej strony siedzi Pan Hipolit Piotrowski.
Pan Hipolit Piotrowski zmarł 09.05.1920 roku, spoczywa na cmentarzu parafialnym w Kórniku (sektor 1, rząd 13)
Kolejno w miejscu tartaku był zakład ogrodniczy (kwiaty, rośliny, sadzonki, itd).
