Categories MiejscaPosted on

Izba porodowa w Kórniku

Okres powojenny to czas, gdy władze Polski Ludowej musiały przystąpić między innymi do organizacji ochrony zdrowia. Szczególną uwagę skoncentrowano na opiece nad matką i dzieckiem. Za najpilniejsze ministerstwo zdrowia uznało zapewnienie wszystkim kobietom fachowej pomocy podczas porodu. Trudne warunki finansowe, kłopoty z personelem oraz materialne wyniszczenie kraju nie były wstanie zapewnić opieki wszystkim potrzebującym w szpitalu, dlatego też zadanie opieki nad kobietami rodzącymi powierzono położnym. Jednocześnie dążono do tego, aby kobiety nie rodziły w domu.

Całkowite przeniesienie porodów na oddziały położnicze było w tamtym czasie niemożliwe. Zaczęły powstawać izby porodowe, które miały objąć swą opieką zwłaszcza kobiety z terenów wiejskich. Izba porodowa była placówką, której w latach przedwojennych w Polsce nie znano (porody odbywały się głównie w domu).

Przed otwarciem w Kórniku izby porodowej, opieka nad mieszkańcami naszego terenu skupiła się w Ośrodku Zdrowia, który mieścił się w pięknym secesyjnym budynku przy ul. Poznańskiej. Na zdjęciu poniżej z 1.05.1952 roku widnieją osoby, które na stałe wpisały się w historię naszego ośrodka.

Zdjęcie zrobione na podzamczu, w tle widoczna oficyna.

Górny rząd od lewej:

  • Stanisława Gąsecka – pielęgniarka,
  • Barbara Der – rejestratorka,
  • Zofia Rybak – pielęgniarka,
  • Wiktoria Pełka – pomoc apteczna,
  • Władysława Kuberacka – pracownik apteki,
  • Irena Głowacka-Kowalska – pracownik apteki,
  • Urszula Staniewska-Zimniak – pracownik apteki,
  • Krystyna Kryszewska – salowa,
  • Jadwiga Szymańska – pielęgniarka.

Dolny rząd od lewej:

  • Leon Langner – lekarz,
  • p. Zakrzewska – pielęgniarka,
  • Rozalia Piasecka – położna,
  • Maria Borucka – położna,
  • Janina Król – pomoc dentystyczna,
  • Maria Kempendorf – dentystka
  • Bronisław Haremski – lekarz.

Poniżej kolejne zdjęcie pracowników ośrodka zdrowia.

fot.: autor nieznany

Poniżej zdjęcie z pochodu pierwszomajowego w roku 1953. Położne Rozalia Piasecka i Maria Borucka maszerują w pierwszym rzędzie.

Przy okazji zagadka: w którym miejscu zostało zrobione to zdjęcie? Odpowiedzi proszę pisać w komentarzach poniżej.

Poniżej jeszcze jedno zdjęcie z pochodu z tego samego roku.

Reorganizacja służby zdrowia w latach 50. XX wieku spowodowała potrzebę podniesienia jakości opieki nad kobietami i ich dziećmi, stąd powstał pomysł utworzenia na naszym terenie izby porodowej.

Izba porodowa w Kórniku mieściła się najpierw na rynku w ratuszu (1956–1971), a od września 1971 r. do listopada 1975 r. na Prowencie, przy ulicy Zamkowej 22. Jednym z powodów przeniesienia porodówki z centrum miasta, gdzie znajdowało się targowisko i ruchliwa ulica na obrzeża miasta, było zapewnienie rodzącym większego spokoju i intymności.

Oficjalne otwarcie izby nastąpiło 28 grudnia 1956 roku. Na zdjęciu poniżej personel izby porodowej w 1957 roku.

fot.: autor nieznany

Górny rząd od lewej:

  • Barbara Steinitz (Stajnic) – salowa,
  • Henryka Perdoch – salowa,
  • Michalina Wilczyńska – praczka,
  • Stanisława Stajkowska – kucharka,
  • Janina Bartkowiak – salowa,
  • Leonarda Paterak – salowa.

Dolny rząd od lewej:

  • Kazimierz Kornowicz – przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej
  • Maria Borucka – położna,
  • Bronisław Haremski – lekarz,
  • Leon Langner – lekarz,
  • Rozalia Piasecka – położna,
  • Feliks Peda – kontroler sanitarny, instruktor higieny, zajmował się dezynfekcją.

Pierwszy poród przyjęła położna Rozalia Piasecka 11 stycznia 1957 roku. Na świat przyszła wtedy mała Henia.

Na zdjęciu poniżej położna Rozalia Piasecka z panią Jadwigą i jej córką Henią, 11.01.1957 r.

fot.: autor nieznany

Książeczka zdrowia dziecka została wtedy po raz pierwszy wydana przez Izbę Porodową w Kórniku.

Izba porodowa w Kórnickim Ratuszu (1956–1971)

Przed wejściem na dziedziniec Ratusza znajdowała się zielona ławeczka, na której w wolnej chwili przesiadywały położne, pacjentki oraz mieszkańcy Kórnika.

Na zdjęciu poniżej położna Maria Borucka przy zielonej ławeczce w przerwie między porodami.

Do porodówki wchodziło się przez podwórze od strony Placu Niepodległości. Izba porodowa znajdowała się na prawo, po drugiej stronie była m.in. kuchnia. Na korytarzu stała długa, brązowa ławka. Podłoga była wyłożona gumolitem koloru czerwonego. W korytarzu znajdowała się oszklona altanka, w której mieściła się dyżurka. W głębi znajdowała się izba porodowa. Był to duży, jasny pokój, w którym na środku stało łóżko porodowe. Dalej znajdowały się dwie sale z kilkoma łóżkami (5–8 łóżek), w których kobiety przebywały po porodzie. Był tam piec kaflowy, a okna wychodziły na brukowany plac przy Ratuszu, który w tamtych czasach był placem targowym. Na prawo od wejścia znajdowała się łazienka, WC oraz skrytka. Osobnym pomieszczeniem był pokój z noworodkami.

Szkic pomieszczeń przygotował Stanisław Duszczak.

Poniżej zdjęcie położnej Krystyny Eltmann w izbie porodowej w ratuszu.

Izba porodowa na Prowencie w Kórniku, ul. Zamkowa 22 (1971–1975)

Izba porodowa znajdowała się na parterze dużego domu na Prowencie. Dom położony był nad Jeziorem Kórnickim, wśród wielu drzew i pięknej zieleni. Pacjentki wspominają, że słychać było ćwierkanie ptaków. Na parterze z prawej strony długiego korytarza mieściła się izba przyjęć i izba porodowa, z lewej – kuchnia, przestronna sala dla kobiet, sala noworodków i łazienka. W izbie porodowej stało jedno łóżko, na którym odbywały się porody, obok kozetka i inny sprzęt medyczny.

Szkic pomieszczeń przygotował Stanisław Duszczak.

Na zdjęciu poniżej położna Krystyna Eltmann wraz z mężem przed wejściem do izby porodowej na Prowencie.

Na zdjęciu poniżej położne Krystyna Michalak i Krystyna Eltmann z małą Karinką, 1972 rok.

fot.: autor nieznany

Przez 18 lat istnienia izby urodziło się w Kórniku wiele dzieci. Z danych statystycznych, które udało się zdobyć w Archiwum Państwowym w Poznaniu wynika, że średnio w roku rodziło się około 140 dzieci, tak więc przez 18 lat było około 2500 porodów. Trudno podać dokładne liczby, ponieważ przez kilka lat dane statystyczne podawano łącznie z danymi z izby porodowej w Dolsku. Od 1969 roku porodówka w Kórniku składała sprawozdanie z liczby przyjętych porodów już jako samodzielna jednostka i tu dane są bardzo dokładne, ponieważ pracujące wówczas w izbie porodowej położne zapisywały wszystko bardzo rzetelnie.

Porody w latach 70. XX wieku:

  • 1970 r. – 154 porody;
  • 1971 r. – 217 porodów;
  • 1972 r. – 183 porody;
  • 1973 r. – 103 porody;
  • 1974 r. – 116 porodów.

Do zadań izby porodowej należało:

  • udzielanie pomocy położniczej przy porodach prawidłowych;
  • pielęgnowanie położnic i noworodków;
  • kierowanie rodzącej do szpitala w razie przypadku porodu patologicznego lub
    gorączki połogowej (temp. 38°C).

Opiekę nad izbą porodową sprawował kierownik Ośrodka Zdrowia – dr Leon Langner, a w późniejszych latach dr Jerzy Janiszewski. Izba nie funkcjonowałaby dobrze, gdyby nie zaangażowanie wielu osób i przychylność ówczesnych władz. Oprócz dr.Langnera i dr Janiszewskiego w izbie porodowej
pracowali następujący lekarze: dr Bronisław Haremski, dr Halina Kurnatowska-Służewska,
dr Wanda Smolik-Ernst.

Ostatni poród odbył się w izbie porodowej na Prowencie dnia 11 listopada 1975 roku. Urodził się wtedy Marcin Łakomy.

Serdeczne podziękowania dla Pani Iwony Marczak za podesłanie treści i zdjęć do artykułu.

Dnia 11 listopada 2015 roku miała miejsce premiera niezwykłej książki pt. „W Kórniku czy w malinach. Narodziny na przełomie wieków”, napisanej przez kórnicką położną Iwonę Marczak. W książce tej, oprócz rozwinięcia treści opisanych w artykule powyżej, można przeczytać m.in. biografie położnych pracujących w izbie porodowej w latach 1956 – 1975, wspomnienia kobiet, które tam rodziły.

Osobna część poświęcona jest cudowi narodzin widzianego oczami współczesnych matek i ojców – mieszkańców Kórnika. Niesamowite historie młodych rodziców przepełnione uczuciami towarzyszącymi przy porodach w domu lub szpitalu czynią książkę jeszcze bardziej wyjątkową.

Przy okazji premiery książki wykonane zostało zbiorowe zdjęcie osób, które urodziły się w Kórniku i okolicach.

Książkę można zakupić przez Internet na stronie wydawnictwa http://www.empi2.pl/w-korniku-czy-w-malinach-narodziny-na-przelomie-wiekow-p-2098.html. Serdecznie polecam!!!

1 Komentarzy

Dodaj komentarz